De kamsalamander (Triturus cristatus) is een watersalamander uit de familie echte salamanders (Salamandridae). Voor de paartijd ontwikkelen de mannetjes een getande rugvin, wat de naam verklaart en ook de soortnaam cristatus betekent kamvormend.
Beschrijving
Deze salamander kan bijna 20 centimeter lang worden en omdat de soort ook in Nederland voorkomt is deze soort de grootste inheemse amfibie. De kamsalamander, en alleen mannetjes, krijgt in de paartijd een grote kam op de rug, waarvan de uiteinden soms gevorkt zijn en deze nog groter lijkt. Er zijn verder meestal geen felle kleuren, maar een donkerbruin tot zwart lijf en duidelijke witgespikkelde flanken en witte buik. Vrouwtjes zijn vaak olijfgroen tot bruin met een donkerbruine tot zwarte marmer- of vlektekening.
Larve van de Kamsalamander (Foto Piet Spaans)
De soort is van de Italiaanse kamsalamander (Triturus carnifex) te onderscheiden door het bijna afwezig zijn van witte flankstipjes bij laatstgenoemde soort. De Italiaanse kamsalamander heeft ook een wat meer gedrongen postuur een felgele rugstreep, die echter niet altijd zichtbaar is en een erg wazig vlekkenpatroon op de buik. De kans een Italiaanse Kamsalamander op de Noord-Veluwe tegen te komen is vrij groot.
Voedsel
Het voedsel bestaat uit kleine visjes, wormen, slakken en insecten en de larven, die voornamelijk 's nachts gevangen worden want overdag schuilt de salamander onder objecten en laat zich niet zien. Buiten de paartijd is hij veel op het land te vinden in bijvoorbeeld de strooisellaag van het bos op zoek naar kleine ongewervelden.
Biotoop
De voorkeur gaat uit naar kleinschalige landschappen met bospercelen, heggen en struwelen. Het voortplantingsbiotoop bestaat voornamelijk uit vrij grote, stilstaande wateren met een goed ontwikkelde onderwatervegetatie, hoewel ook wat kleinere wateren niet gemeden worden. De poel mag wel diep maar niet geheel beschaduwd zijn en moet permanent water bevatten.
Verspreiding
De kamsalamander komt verspreid over het gehele zuiden, midden en oosten van Nederland voor. Verder komt de soort ook voor in heel Europa, behalve het Middellandse Zeegebied en nabij de poolcirkel in Rusland en Scandinavië en is de kamsalamander zeldzamer dan de andere soorten watersalamanders.
Kamsalamander (Foto Jens Christian Schou)
Bedreigde diersoort
De kamsalamander is, samen met de geelbuikvuurpad, de meest bedreigde amfibie in Nederland. Dit komt met name door verdroging en landschapsverandering. Zozeer dat deze diersoort al tientallen jaren wordt beschermd in Nederland. Door de Europese habitatrichtlijn worden er gebieden aangewezen waarin deze soort beschermd dient te worden.
In Vught werd het bouwproject Hoevensestraat afgeblazen omdat larven van de kamsalamander werden aangetroffen in een nabijgelegen sloot, kosten: 6 tot 10 miljoen.
Ook de opvoering van de musical 'The Sound of Music' in de steengroeve in Winterswijk moest worden afgeblazen, omdat ook de rugstreeppad hier bleek te leven.
Toen nabij Nationaal Park Drents-Friese Wold kamsalamanders werden gevonden zijn er direct poeltjes nabij de vindplaats gegraven in de hoop de kansen van de aanwezige populatie te verbeteren.
Hoe verder
Gezien de biotoopomschrijving, zijn er verschillende gebieden waar kamsalamanders zouden kunnen voorkomen. Door het aanleggen van ecologische verbindingszones, herintroductie en het aanleggen van tunnels onder snelwegen kan het verspreidingsgebied weer vergroot worden, ook de aankoop van land en het in natuurlijke staat brengen ervan door organisaties zoals bijvoorbeeld Natuurmonumenten vergroten de kansen van deze soort.
Bron: Wikipedia
