Voormalige Boerderij en Café De Grote Bloemheuvel – Rijksmonument 519746, Woudenbergseweg 3
De Grote Bloemheuvel is het oudste pand in de dorpskern van Maarsbergen. Het gebouw verkeert in een deplorabele toestand. De Grote Bloemheuvel behoorde, net als de Kleine Bloemheuvel, vroeger tot het Landgoed Maarsbergen. In 1717 werd de Bloemheuvel voor het eerst genoemd, maar mogelijk is de boerderij nog ouder. Vanwege de ligging, aan de doorgaande weg van Leersum naar Woudenberg/Amersfoort, ontwikkelde de Grote Bloemheuvel zich net als de Kleine Bloemheuvel (het huidige Motel Maarsbergen) tot herberg/ café en later ook nog tot waag van varkens.
Het gebouw heeft een L-vormige plattegrond. Voor boerderijen in de omgeving van Maarsbergen is dat vrij uniek. De afwijkende vorm heeft te maken met de tweede functie van het pand, namelijk die van café. Het café was de plaats van samenkomst voor de Maarsbergers. De rentmeesters van Kasteel Maarsbergen lieten de pacht en de tiend betalen in de Grote Bloemheuvel. Ook werden er enkele malen per jaar hout- en boedelverkopingen georganiseerd. Bij dit soort gelegenheden dronken de pachters en de rentmeester graag een borreltje. Toen Maarsbergen in 1845 een station kreeg, werd de Grote Bloemheuvel, zeker na de verbouwing in 1889 in opdracht van jhr. mr. K. A. Godin de Beaufort, een stationskoffiehuis. Op dat moment is de uitbouw van het voorhuis ontstaan. De oude boerderij is bij de verbouwing van 1889 zeker gedeeltelijk bewaard gebleven en is nog steeds (zichtbaar) verscholen in het huidige pand. In de zijgevel bevindt zich het wapen van Maarsbergen.
De muren van het in slechte staat verkerende stalgedeelte, staan nog maar gedeeltelijk overeind. Het pand heeft, op initiatief van de Cultuurhistorische commissie van de Vereniging Maarn-Maarsbergen Natuurlijk, in 2002 de status van Rijksmonument gekregen. De gemeente Maarn voert al enige tijd overleg met de huidige eigenaar over het herstel van het pand en de ontwikkeling van het omliggende terrein. Voor het aanzicht van de dorpskern van Maarsbergen (in combinatie met de kerk en de school) is een restauratie van de Grote Bloemheuvel van groot belang.
Referenties
- Maarn, geschiedenis en architectuur, pag 184.
- De Historische Buitenplaats Maarsbergen, pag 9.
- Boerenbouw op Herengoed, pag 30.
- RHC Zuidoost Utrecht, beeldbank Maarn foto’s 241wou007 en 241wou031(1994-5)
- CHC Collectie, foto’s 27-3-2007 en 25-10-2013.
- Wikipedia Lijst van rijksmonumenten in Maarsbergen.
