Voormalige Boerderij Eijkelenburg – Gemeentelijk Monument, Dwarsweg 5-7
Eijkelenburg (nu camping), De Haar (nu manege) en het iets verderop gelegen Mandersloot zijn zeer oude erven in de Gelderse Vallei. Ze zijn gelegen op een dekzandrug en dateren mogelijk al uit de elfde eeuw. De erven zijn ontstaan uit kampontginningen die als een langgerekte strook blokvormige percelen langs de westzijde van de Heijgraaff liggen.
Eijkelenburg, op oude kaarten vaak ook Eijckelenborgh genaamd, is niet alleen een boerderij geweest, maar ook een statig kasteeltje, hetgeen ook uit tweede deel van de naam kan worden opgemaakt. Reeds in 1368 wordt het al genoemd onder een andere naam, het Schuerland, naar de toenmalige eigenaresse Ermgaert Ghisendochter van Schueren. Tot in de achttiende eeuw wordt de naam Tgoed ter Schueren op kaarten en in archiefstukken aangetroffen. Het is één van de oudste, versterkte (stenen) huizen uit de regio geweest. Dankzij een bewaard gebleven tekening van J. Stellingwerf (1724-1756) kan men zich voorstellen, hoe het gebouw eruit gezien heeft. Stellingwerf gebruikte veelal oudere afbeeldingen. Ook bij de tekening van Tgoed ter Schueren moet dat het geval geweest zijn, want in de achttiende eeuw was het gebouw al verdwenen en vervangen door een boerderij. Het versterkte huis heeft bestaan uit een middenpartij van twee, en een linkeruitbouw van drie verdiepingen. Aan de rechterzijde was een toren. Een klein, stenen poortgebouwtje gaf toegang tot het geheel. De grachten rondom het huis werden gevoed door de Heijgraaff. Op een kaart van 1670 is nog wel de toren te onderscheiden, maar het huis was toen al vervangen door een boerderij.
Op de eerste afbeelding een kaartfragment van de oudst bekende kaart (Dom915 uit 1646) van Maarn op staat de hoeve Eijckelenburgh bovenaan met een drietal gebouwen en een hooiberg. Daaronder aan de overkant van de weg ligt hoeve de Haar met twee gebouwen en drie hooibergen. Het tweede fragment van een kaart van 1659 toont Eijckelenburg mét hoeve, woontoren, schuur en hooiberg in vogelvluchtperspectief. Het derde fragment is van de Tiendkaart van Maarn van 1751 waarop links de Haar en rechts Eijckelenburgh.
De gebouwen zijn in de loop van de tijd meerdere malen vervangen. De huidige opstallen dateren oorspronkelijk van het einde van de negentiende eeuw. In de twintigste eeuw werd Eijkelenburg een kampeerboerderij. De camping is inmiddels ongeveer zeven hectare groot en heeft voornamelijk staanplaatsen voor caravans.
Referenties
- De Marke Mandron/Manderen, pag 28.
- Maarn, geschiedenis en architectuur, pagina 106.
- CHC Collectie, foto’s huize Landeck en dienstwoning
- Wikipedia Lijst van rijksmonumenten in Maarn.
