In de vorige Modderkoning verkenden wij in een artikel de vroege geschiedenis van het gebied waarin tegenwoordig camping De Halm is gevestigd (zie Van het Haamgat naar De Halm, een verkenning). Enkele eeuwen geleden was het nog een meertje, het Haamgat, misschien wel een pingo-ruïne.
Zoals beloofd gaan we in dit artikel nader in op de moderne geschiedenis van dit gebied. Het ontstaan van een boerderij en later camping De Halm in een drooggevallen meer mag toch wel zeer opmerkelijk worden genoemd. Maar ook de redenen om destijds juist hier te bouwen zijn zeker vermeldenswaard.
Het was in vroeger tijden een ongeschreven wet dat als men kans zag in de wildernis een hut te bouwen en de schoorsteen rookte voordat dit opgemerkt werd, men dan ter plaatse mocht blijven wonen. De drooggevallen plas was waarschijnlijk een verwilderd en nat terrein met wilgenstruweel en dichte begroeiing, waar eigenlijk nooit iemand kwam. Dit natte, lage gebied was gelegen in een uitgestrekt heidegebied dat destijds grote delen van de Heuvelrug bedekte.
Ongeveer 1840 kwam uit Leusden ene Van der Horst die kans zag om in het midden van deze plas in het diepste geheim een plaggenhut te bouwen. Deze Van der Horst was een noeste werker die door het graven van sloten en ontginningen zijn gebied in deze oude plas geleidelijk wist te vergroten. Niemand scheen enig bezwaar te hebben tegen deze gang van zaken en men liet Van der Horst rustig wonen midden in het gebied van de grote gemeenschappelijk heide. Echter enkele tientallen jaren later kwam er een einde aan de grote gemeenschappelijke heide en werd deze verdeeld en verkocht. De woning van de familie Van der Horst in het Halmgat echter werd hierbij ongemoeid gelaten en toebedeeld aan de bewoners die er een tijdlang geboerd hadden.
Antonie van de Lagemaat, geboren te Leusden 1878 trouwt op 24 november 1911 met Maria van de Meent en zij kochten omstreeks die tijd de boerderij De Halm van Van der Horst. Het is niet bekend waar deze Van der Horst is gebleven. Antonie en Maria krijgen twee zonen, Hendrik in 1912 en Gart in 1913. Bij de geboorte van het derde kind Aartje Maria in 1914 overlijden moeder en kind. Antonie van de Lagemaat hertrouwt in 1915 met Hendrika Hopman; uit dit huwelijk worden geboren Arie in 1916, Magie in 1920, Kees in 1921 en Tonie in 1932.
De oude boerderij, waarschijnlijk de opvolger van de eerste plaggenhut, werd in 1930 door brand verwoest en nadien in 1931 herbouwd. Omstreeks die tijd vond ook de geleidelijke overgang plaats van boerenbedrijf naar camping. Antonie overlijdt in 1933 en Kees volgt hem op als boer op De Halm. Hij trouwt op 27 april 1949 met Neeltje Legemaat en zij krijgen twee kinderen. Kees overlijdt op 29 december 1988. De derde generatie Van de Lagemaat bewoont nu De Halm die alweer heel wat jaren bekend staat als fraai gelegen kampeerterrein aan de rand van de Utrechtse Heuvelrug.
Hier eindigt voorlopig de geschiedenis van ongeveer 160 jaar bewoning van een drooggevallen plas. Enkele gegevens over het ontstaan van boerderij De Halm zijn ontleend aan het boek '800 jaar Maarsbergen' van F. Bakker. De foto's zijn van familie Van de Lagemaat. De eerste twee foto's zijn van de oude boerderij van voor de brand, de derde foto toont de nieuwbouw na de brand.
door: Cees van Lambalgen & Gijs van Roekel
