Huis te Maarn – Rijksmonument 508985-93, Amersfoortseweg 2-2a
Het huis en de tuin van Huis te Maarn zijn een prachtige eenheid. Al in 1906 werd de grond aangekocht door mr. Willem Benjamin Blijdenstein, een Amsterdamse bankier. Hij was gehuwd met mevrouw Alida Gerharda van Heek, een telg uit een familie van Twentse textielfabrikanten. De aanleg van de buitenplaats werd ter hand genomen door een bekende Twentse tuin- en parkarchitect P. H. Wattez. Op de plaats waar het grote huis zou verrijzen, stond in de beginjaren een theehuisje, dat de toepasselijke naam de Verrassing droeg. Het kadaster vermeldt op dat moment: “terrein van vermaak, theehuisje en bergplaats/garage”. De aanleg van park en tuinen ging dus vooraf aan de bouw van het huis. De eigenaren hebben in deze jaren bij mooi weer genoten van de prachtige tuin, het mooie uitzicht over de Utrechtse Heuvelrug en de rust en de ruimte van dit unieke plekje.
Het huidige Huis te Maarn werd in 1916 gebouwd en betrokken. Het landhuis is in neoclassicistische stijl ontworpen. Het ontwerp verwijst naar de Amerikaanse koloniale architectuur en vertoont in het klein enige gelijkenis met het Witte Huis in Washington. Tot de buitenplaats behoren de woning, de voormalige chauffeurswoning annex stalling, een garage, de tot woning verbouwde oranjerie, een tennisbaan en een tennishuisje, en het park en de tuinen met o.a. een waterput, een tuinbank en enkele tuinornamenten. Het zou te ver gaan om de objecten bouwkundig exact te beschrijven.
Het Huis te Maarn is gelegen aan de Amersfoortseweg, de weg van Doorn naar Amersfoort. Het heeft tevens een toegang vanaf de Maarnse Grindweg te Maarn. De hoofdingang ligt aan de zuidkant, ofwel aan de kant van de Amersfoortseweg.
Hoewel het huis is gebouwd als zomerhuis werd het vanaf 1923 permanent bewoond. In de Tweede Wereldoorlog zijn er o.a. Rotterdamse kinderen opgevangen en van 1943 tot 1954 was het als rusthuis in gebruik. Tussen 1958 en 1967 deed het huis dienst als retraiteoord c.q. hotel. Tussen 1995 en 1997 is het huis geschikt gemaakt voor dubbele bewoning; het wordt nu bewoond door de families W. J. P. en B. Th. W. van Notten. De gehele buitenplaats is in 1991 ondergebracht in een Natuurschoonwet-Landgoed b.v. om versnippering te voorkomen. Sinds 1998 heeft het landgoed de status rijksmonument.
De totale buitenplaats beslaat een oppervlakte van 116,5 hectare. Op het landgoed ligt een 5,5 hectare groot terrein, waarop zich de familiebegraafplaats bevindt (Stichting Rustplaats Huis te Maarn). De hoofdas van de tuinaanleg splitst zich, komende vanaf de Maarnse Grindweg, onderaan het parklandschap in twee licht gebogen paden. Het lage gedeelte van de tuin wordt ingenomen door een weide met boomgroepen en onder andere solitaire Libanon-ceders. De bij het huis gelegen tuin is geometrisch opgebouwd. De scheiding tussen beneden- en boventuin bestaat uit een gebogen pad met symmetrische beplanting van in kegelvorm geknipte taxussen. Het huis is gelegen op de hoofdas, hoogteverschillen worden met natuurlijke trappen overwonnen. Achter het huis zetten de zichtassen zich voort in een lindelaan, die visueel wordt afgesloten door een put, een zogenaamde Bentheimerput. Jammer genoeg kan er geen water uit naar boven worden gehaald. Achter de put staat een tuinbank in neo-Lodewijk-XIV-stijl; bij de put staan twee hardstenen schildhoudende leeuwen op sokkels. Voor het huis aan de tuinzijde staat een marmeren ornament (de engelenbak) dat fungeert als vogeldrinkbak.
In het bos, ten noorden van Huis te Maarn, midden tussen Maarns Grindweg en de Buurtsteeg ligt de bij de buitenplaats behorende particuliere begraafplaats met een monumentaal ijzeren toegangshek.
Het Huis te Maarn heeft niet minder dan negen inschrijvingen in het register van rijksmonumenten, zie Wikipedia hieronder.
Dienstgebouw bij Huis te Maarn – Rijksmonument, Amersfoortseweg 4-4a
Het voormalige diensgebouw is ten zuiden van de oprijlaan vanaf de Amersfoortseweg gelegen, op enige afstand van het hoofdgebouw. Het gaat om een chauffeurswoning annex stalling, garage en oranjerie. Het pand is in 1915 gelijktijdig gebouwd met het hoofdgebouw en is ook een ontwerp van architect Jan Stuyt in classicistische stijl.
Tennisbaan en -huisje bij Huis te Maarn – Rijksmonument, Amersfoortseweg bij 2
Ten noorden van de oprijlaan die vanaf de Amersfoortseweg naar het landhuis voert, ligt schuin tegenover het dienstgebouw een tennisbaan met een tennishuisje.
Referenties
- Geloven in Monumenten, pag 29, 32.
- Maarn, geschiedenis en architectuur, p 80, 85.
- CHC Collectie foto 10-2013.
- Website Utrechtse Buitenplaatsen: Huis te Maarn.
- Wikipedia Lijst van rijksmonumenten in Maarn.
